servus

servus
1.
servus, a, um, adj. [referred by the ancients to servo:

servi ex eo appellati sunt, quod imperatores servos vendere, ac per hoc servare, nec occidere solent,

Just. Inst. 1, 3, 3; but prob. from root svar-; Lith. svaras, a weight; cf. Gr. herma; O. H. Germ. swari, burdensome; Germ. schwer, heavy; cf. also serius], slavish, servile, subject.
I.
In gen.
A.
With homo (= 2. servus;

mostly ante-class.): non decet superbum esse hominem servom,

Plaut. As. 2, 4, 64; id. Mil. 2, 6, 80; id. Stich. 1, 2, 1; 5, 4, 10; id. Ep. 1, 1, 58; 3, 1, 7; Ter. Phorm. 2, 1, 62.—
B.
With other subjects (not freq. till after the Aug. per.):

octo milia liberorum servorumque capitum sunt capta,

Liv. 29, 29:

corpori, quod servum fortuna erat, vim fecit,

id. 38, 24:

Graeciae urbes servae et vectigales (opp. liberae),

id. 34, 58:

civitas,

id. 25, 31:

Lacedaemon,

id. 34, 41:

serva manus,

Ov. F. 6, 558:

o imitatores, servum pecus!

Hor. Ep. 1, 19, 19:

serva aqua, i. e. servorum,

Ov. Am. 1, 6, 26; cf. Petr. 71:

servam operam, linguam liberam herus me jussit habere,

Plaut. Pers. 2, 4, 9:

omnia non serva et maxime regna hostilia ducunt (Romani),

Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch:

reges serva omnia et subjecta imperio suo esse velint,

Liv. 37, 54; 42, 46: statu libera quicquid peperit, hoc servum heredis est, Dig. 40, 7, 16.—
II.
Jurid. t. t., of buildings, lands, etc., liable to certain burdens, subject to a servitude:

libera (praedia) meliore jure sunt quam serva,

Cic. Agr. 3, 2, 9:

fundus,

Dig. 8, 6, 6:

aedes,

ib. 8, 2, 35:

area,

ib. 8, 2, 34 al.; cf. servio, II. B., and servitus, II B.—Hence,
2.
servus ( -ŏs ), i, m., and serva, ae, f., a slave, servant, serf, serving-man; a female slave, maid-servant.
A.
Masc. (syn.: famulus, mancipium), Enn. ap. Non. 471, 19 (Com. v. 5 Vahl.); Cato ap. Gell. 10, 3, 17: servi, ancillae, id. ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 Müll.; cf.:

Ulixes domi etiam contumelias servorum ancillarumque pertulit,

Cic. Off. 1, 31, 113:

servus armiger,

Plaut. Cas. 2, 3, 39:

dotalis,

id. As. 1, 1, 72:

frugi,

id. Aul. 4, 1, 1:

graphicus et quantivis pretii,

id. Ep. 3, 3, 29:

nequam et malus,

id. Poen. 5, 2, 70:

scelestus, infidelis,

id. Trin. 2, 4, 126:

peculiosus,

id. Rud. 1, 2, 24:

peculiaris,

id. Capt. prol. 20:

fallax,

Ov. Am. 1, 15, 17:

servus a pedibus,

Cic. Att. 8, 5, 1:

a manu,

Suet. Caes. 74:

aliquem servum sibi habere ad manum,

Cic. de Or. 3, 60, 225: publici, public slaves, S. C. ap. Front. Aquaed. 100; Varr. ap. Gell. 13, 13, 4; Cic. Phil. 8, 8, 24; Liv. 9, 29 fin. et saep.; cf. Dig. 1, 5, 5.—Prov.: quot servi, tot hostes, Sinn. Capito ap. Fest. s. v. quot, p. 261 Müll.; cf. Sen. Ep. 47, 3; Macr. S. 1, 11 med. —Esp.: poenae servus, a slave of punishment, i. e. condemned to servile labor, Just. Inst. 1, 12, 3; Dig. 48, 19, 17.—
2.
Trop.:

vidit enim eos, qui se judiciorum dominos dici volebant, harum cupiditatum esse servos,

Cic. Verr. 2, 1, 22, § 58:

neque tam servi illi dominorum, quam tu libidinum,

id. ib. 2, 4, 50, §

112: omnium libidinum servi,

Plin. Ep. 8, 22, 1:

adulescens libertorum suorum libertus servorumque servus,

Vell. 2, 73, 1:

servus potestatis,

Cic. Cael. 32, 79; cf.

also the doubtful reading: legum omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

id. Clu. 53, 146 (where B. and K. have omnes servimus).—
B.
Fem. (mostly anteclass. for ancilla):

servae sint istae an liberae,

Plaut. Rud. 4, 4, 62:

ego serva sum,

id. Cist. 4, 2, 99; id. Pers. 4, 4, 63; id. Poen. 5, 4, 31:

serva nata,

id. Rud. 1, 3, 37:

servum servaque natum regnum occupasse,

Liv. 1, 47 fin.:

serva Briseis,

Hor. C. 2, 4, 3 et saep.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • Servus TV — Senderlogo Allgemeine Informationen Empfang: Kabel …   Deutsch Wikipedia

  • Servus — ist ein traditioneller, freundschaftlicher Gruß in großen Teilen Mitteleuropas. Er ist von Saarland, Rheinland Pfalz, Baden Württemberg, Bayern, Süd und Mittelhessen, Franken und in ganz Österreich sowie Südtirol (hier auch „Servas“) bis nach… …   Deutsch Wikipedia

  • Servus — (Czech: Servus , Hungarian: Szervusz , Polish: Serwus , German: Servus , Portuguese: Servo , Romanian: Servus , Ukrainian: Сервус ) is a salutation used in many parts of Central and Eastern Europe. These words originates from the Latin word for… …   Wikipedia

  • servus — SÉRVUS interj. (reg.) Formulă familiară de salut. – Din germ. Servus. Trimis de claudia, 24.07.2004. Sursa: DEX 98  SÉRVUS interj. v. salutare. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  sérvus interj …   Dicționar Român

  • Servus — Ptkl (ein Gruß) erw. oobd. (19. Jh.) Entlehnung. Übernommen aus l. servus Diener, Sklave , das weiter zu l. servāre beobachten, beachten gehört. Grundbedeutung ist ich bin Dein/Ihr Diener . servieren, konservieren. ✎ Röhrich 3 (1992), 1468.… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • servus — лат. (сэрвус) букв. раб; приветственное восклицание, принятое в некоторых странах, в частности, в Венгрии в значении: рад служить, к твоим услугам. Толковый словарь иностранных слов Л. П. Крысина. М: Русский язык, 1998 …   Словарь иностранных слов русского языка

  • Servus — (lat.), 1) dienstpflichtig, unfrei; daher Servum arbitrĭum, unfreier Wille, s.u. Freier Wille 2); 2) von Häusern, Grundstücken etc. mit einer Servitut (s.d.) beschwert. Als Hauptwort, Sklav, Knecht; S. Dei, im Mittelalter jeder Mönch u. jeder… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Servus — (lat.), Sklave, Knecht, Diener; in Österreich und Süddeutschland auch übliche Begrüßungsform (für »Ihr Diener«). S. servorum Dei, Knecht der Knechte Gottes, Titel der römischen Päpste, den sich zuerst Gregor d. Gr. beilegte, um den Stolz des… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Servus — (lat.), Diener, Knecht. S. servōrum Dei, Knecht der Knechte Gottes, Titel des Papstes …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Servus — Servus, lat., Sklave, Knecht, Diener; s. servorum Dei d.i. Knecht der Knechte Gottes, nennen sich die Päpste regelmäßig seit Gregor dem Großen …   Herders Conversations-Lexikon

  • servus — sèrvus m DEFINICIJA arh. pozdrav pri susretu (na dolasku i odlasku), ob. između međusobno bliskih osoba sličnog ili istog društvenog statusa ONOMASTIKA pr. (nadimačko): Sȅrbus (Pula) ETIMOLOGIJA lat.: sluga …   Hrvatski jezični portal

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”